Kaşgarlı Mahmut - Divani Lugatit türk


Tahtaya kaldırdığımız bu eser, insanı alıp götüren, sürüm sürüm süründüren, nefes soluk kesen bir roman değil elbette. Bildiğin sözlük. Ama ne sözlük. Ne sözlük? Sözlük de okunur mu arkadaş? İhtiyaç halinde açılıp bakılır, o kadar. İşte tarihi değeri, dilimize kattığı önem falan fistan… lugattan biraz alıntılarla tanıtıp kaçacağım.

açıglıg ekşili, içine konanı ekşiten

adrı butlug bacakları açık kişi, eğri bacak,

aluk kel, dazlak

bandal: ağaçtan omuz başı

şeklinde çıkarılan parça, bunu çocuklar alıp yakarlar, geceleyin közünü

birbirlerine atarlar, Buna "ot bandal da denir.

beçel sünnet edilmiş kadın; hadım edilmiş erkek; iğdiş edilmiş at

bıldır bıldır, geçen yıl

çetük ; erkek kedi

didim geline gerdek gecesi giydirilen taç

ersek ortaya düşmüş azgın kadın, orospu

ini: yaşça küçük kardeş

kalñu suyun yüzünde durma

meñgü ebedi, daima, sonsuz, ebedilîk,

ödlek zaman, felek

siñil kocanın kendinden küçük kız kardeşi

tamak boğaz,

tolgag kadın küpesi

uzutgan her zaman uzatan

yançık torba, kese,

zerenze "yaban mersini" veya "durdabak" denilen bir ot·

Şimdi buna not verirdim yalunuz TDK ve TTK’yı karşıma alamam. Hani alırım da hoş olmaz.

Çekilebilirsin.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Şeyh Sâdi Şirâzî - bostan ve gülistan

Tahtaya kaldırdığımız bu eser, insana akıl fikir veren cinsten. Yazarı 12. Asrın sonlarında doğmuş, derviş meşrepli bir zatı muhteremdir. Bu türde daha çok Mevlana’nın hikayeleri bilinir ama çağdaşı olan Şirazlı Sadi de azımsanmamalı. Bostan ve Gülistan adlı iki ayrı eserinden öykü derlenmesi yapılmış bu eser, hikmetli kıssalar ve sözlerle doludur. Bir tanesini paylaşıp, çekiliyorum. Puanlama bekleme, zira bu esere not vermek adaba mugayirdir.   VAKTİYLE NİL NEHRİ, bir yıl Mısır’a hiç su taşımadı ve sonunda dayanılmaz bir kıtlık baş gösterdi. Öyle oldu ki, susuzluktan kıvranan insanlar dağlara çıktı. Nil sanki kurumuştu. İnsanlar feryat edip inleyerek yağmur dilediler, ama hiç fayda etmedi. Bunun üzerine içlerinden biri, tasavvuf büyüklerinden Zünnun’un dergâhına koştu:   "Ey yüce sultan! Halk sıkıntı içinde, çok acı çekiyor. Ne olur, şu âcizler için bir dua buyur. Cenab-ı Allah sevdiği kullarının dualarını reddetmez!" dedi.   Bu sözleri duyan Zünnu...
Devamı

richard feynman - Fizik Yasaları Üzerine

Tahtaya kaldırdığımız bu eser, “Ne menem şeymiş şu fizik âlemi.” Diyenler için hazırlanmış. Yazarın konferanslarından derlenmiş. Geniş ve derin mevzular var tabi, ama biz bir ucundan tutsak da yeter. Newton Paşa demiş ki, kuvvetin Güneş yönünde olduğunu ve eğer gezegenlerin periyotlarının Güneş’ten olan uzaklıklarıyla nasıl değiştiği bilinirse, bu kuvvetin uzaklık ile nasıl değiştiği de bulunabilir. Ve kuvvet, uzaklığın karesi ile ters orantılıymış. Buraya kadar Newton pek bir şey söylemiş sayılmaz; çünkü yalnızca Kepler’in ifade ettiği iki şeyi farklı biçimde dile getirmiş oldu. Biz bunları yemeyiz. Birincisi, kuvvetin Güneş yönünde olduğunu söylemekle; İkincisi de, kuvvetin uzaklığın karesi ile ters orantılı olduğunu söylemekle aynı şey. Bizi mi yiyon Newton dayı!   İnsanlar Jüpiter’in uydularının Jüpiter çevresinde nasıl hareket ettiklerini teleskopla zaten görmüşlerdi. Bu hareket tıpkı Güneş sisteminde olduğu gibiydi. Sanki uydular Jüpiter’e doğru çekiliyorlardı...
Devamı

İbni Sina - Şifalı Bitkiler ve Emraz

Tahtaya kaldırdığımız bu eser, hakikatten çok acayip. Tıbbın üstadından, bir çok tıbbi müdahale ve ilaçları hakkında malumat var. Derleme olduğu söyleniyor, ki tıp ile alakalı tüm bilgiyi bir kişinin eseri olması zaten düşünülemez. Genel olarak şifalı bitkiler kitabı da diyebiliriz aslında. İçeriğine gelecek olursak, tüm şifanın kaynağına eriştik gibi bir intiba olmasın, çünki uygulanması zor ilaçlar dolu. Mesela köpek kafatası külü ve domuz yağıyla yapılan melhemvar. Bu yönüyle zamanımıza göre biraz fantastik kalıyor. Tabi makul şeyler de yok değil. Kulağına börtü böcük kaçmış biri geldi diyelim. Ne yapmak lazım? Eğer sağ kulağına kaçmışsa böcek, hastamızın sol kulağına okkalı bir tokat patlattım mı böcek öte yandan fırlar. İlkinde olmazsa tekrarlarım. Tedavide ısrar, hastalıkla mücadelede esastır. Yanlış cevap! Üstadımız diyor ki, kulağa zeytin yağı döküp güneşe karşı durarak beklemek lazım. Böcek kendiliğinden çıkarmış. Bilmiyorum, Allah vere de denemek zorunda kalmasın in...
Devamı