Stefan Zweig - Amerigo


Tahtaya kaldırdığımız bu eser, yine güzel bir biyografik inceleme. Hayatı konu edilen şahsı da tanıyorsun herhalde. Hani kuzeyinin siyaseti pek sevilmez de yaşamak için rüyaları vardır. Güneyi için de sempati beslersin de gidip yaşamak istemezsin ya. Bildin mi? Amerika Amerika, çok düşünme. İşte o kıtaya adı verilen adamın hikayesini anlatıyor bu kitap. Kolomb’un arkadaşıymış ve kıta için söylediği tek şey, buranın yeni dünya olduğu. Ama işte acemi bir yayıncı, veya matbaacı mı desek, yanlış dizgiyle bir kitap çıkarıyor. Kitabın başlığından da herkes Amerigo’yu asıl kaşif sanıyor. Haritalarda hep adamın ismi çarşaf çarşaf. Yazarımız o dönemin diğer kaynaklarını da incelediğinde, bugünkü kafalardan pek de uzak olmayan fikirlerin dolaştığını aktarır. Sadece 32 sayfalık raporundan başka bir şey bırakmamış Amerigo için her türlü lakırtıyı duymak mümkün.

  • Siktir et pezevengi! Düzenbazın, sahtekarın önde gidenidir o! Yaptığı hiçbir halt yok, kendini meşhur etti.
  • Arkadaş şu Amerigo ne büyük bir adam. Hem astronomi alimi, hem denizcilik üstadı, hem coğrafyayı baştan yazdı. Elimizden gelse soy adını da öteki kıtalara versek. Vermiyelim mi, verelim. İstesin hemen veririm.

İşin aslı, tabi yazarın söylediğine göre, adam hiç iddia etmemiş fakat kayda geçen itirazı da yok. Kolomb’un oğlu kitaplardaki ismi görünce, yalnızca “Şaşırdım.” Demesi, “Vay adi! Babacuğumun itibarını çalmış!” dememesi, Amerigo’yu masumlaştırıyor. Çünki birbirlerini tanıyorlar. Her şeyin başı o yayıncı. Hatta o da hatasını anlamış, sonraki baskıyı düzeltmiş. Ama ne mümkün… zaten yapı olarak diğer kıta isimlerinden de çok uzak değil. Hayırlı olsun özgürlükler ülkesi ve ihraç ettiği demokrasiyle meşhuuur Amerika. Kitapta bahsedilmedi fakat ben ekleyeyim; bir ara İngilizler de atladı “Yahu o işin aslı öyle değil. Kıtanın ismi bizim denizci Richard Americ’ten geliyor.” Diye, tabi kimse tevessül etmedi. (Yani siklemedi) Şu da var ki, ismin babasına pek maddi kazanç getirmiyor bu yaygara. Esas şöhret ölümünden sonra devam ediyor ve hayattayken, bu kazara şöhretin hiçbir nimetini yiyemiyor. Adam geldi, gitti. Bir adı kaldı şimdi, söven de var o adı, seven de.

Notu: 5,9 çekilebilirsinn.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Şeyh Sâdi Şirâzî - bostan ve gülistan

Tahtaya kaldırdığımız bu eser, insana akıl fikir veren cinsten. Yazarı 12. Asrın sonlarında doğmuş, derviş meşrepli bir zatı muhteremdir. Bu türde daha çok Mevlana’nın hikayeleri bilinir ama çağdaşı olan Şirazlı Sadi de azımsanmamalı. Bostan ve Gülistan adlı iki ayrı eserinden öykü derlenmesi yapılmış bu eser, hikmetli kıssalar ve sözlerle doludur. Bir tanesini paylaşıp, çekiliyorum. Puanlama bekleme, zira bu esere not vermek adaba mugayirdir.   VAKTİYLE NİL NEHRİ, bir yıl Mısır’a hiç su taşımadı ve sonunda dayanılmaz bir kıtlık baş gösterdi. Öyle oldu ki, susuzluktan kıvranan insanlar dağlara çıktı. Nil sanki kurumuştu. İnsanlar feryat edip inleyerek yağmur dilediler, ama hiç fayda etmedi. Bunun üzerine içlerinden biri, tasavvuf büyüklerinden Zünnun’un dergâhına koştu:   "Ey yüce sultan! Halk sıkıntı içinde, çok acı çekiyor. Ne olur, şu âcizler için bir dua buyur. Cenab-ı Allah sevdiği kullarının dualarını reddetmez!" dedi.   Bu sözleri duyan Zünnu...
Devamı

richard feynman - Fizik Yasaları Üzerine

Tahtaya kaldırdığımız bu eser, “Ne menem şeymiş şu fizik âlemi.” Diyenler için hazırlanmış. Yazarın konferanslarından derlenmiş. Geniş ve derin mevzular var tabi, ama biz bir ucundan tutsak da yeter. Newton Paşa demiş ki, kuvvetin Güneş yönünde olduğunu ve eğer gezegenlerin periyotlarının Güneş’ten olan uzaklıklarıyla nasıl değiştiği bilinirse, bu kuvvetin uzaklık ile nasıl değiştiği de bulunabilir. Ve kuvvet, uzaklığın karesi ile ters orantılıymış. Buraya kadar Newton pek bir şey söylemiş sayılmaz; çünkü yalnızca Kepler’in ifade ettiği iki şeyi farklı biçimde dile getirmiş oldu. Biz bunları yemeyiz. Birincisi, kuvvetin Güneş yönünde olduğunu söylemekle; İkincisi de, kuvvetin uzaklığın karesi ile ters orantılı olduğunu söylemekle aynı şey. Bizi mi yiyon Newton dayı!   İnsanlar Jüpiter’in uydularının Jüpiter çevresinde nasıl hareket ettiklerini teleskopla zaten görmüşlerdi. Bu hareket tıpkı Güneş sisteminde olduğu gibiydi. Sanki uydular Jüpiter’e doğru çekiliyorlardı...
Devamı

İbni Sina - Şifalı Bitkiler ve Emraz

Tahtaya kaldırdığımız bu eser, hakikatten çok acayip. Tıbbın üstadından, bir çok tıbbi müdahale ve ilaçları hakkında malumat var. Derleme olduğu söyleniyor, ki tıp ile alakalı tüm bilgiyi bir kişinin eseri olması zaten düşünülemez. Genel olarak şifalı bitkiler kitabı da diyebiliriz aslında. İçeriğine gelecek olursak, tüm şifanın kaynağına eriştik gibi bir intiba olmasın, çünki uygulanması zor ilaçlar dolu. Mesela köpek kafatası külü ve domuz yağıyla yapılan melhemvar. Bu yönüyle zamanımıza göre biraz fantastik kalıyor. Tabi makul şeyler de yok değil. Kulağına börtü böcük kaçmış biri geldi diyelim. Ne yapmak lazım? Eğer sağ kulağına kaçmışsa böcek, hastamızın sol kulağına okkalı bir tokat patlattım mı böcek öte yandan fırlar. İlkinde olmazsa tekrarlarım. Tedavide ısrar, hastalıkla mücadelede esastır. Yanlış cevap! Üstadımız diyor ki, kulağa zeytin yağı döküp güneşe karşı durarak beklemek lazım. Böcek kendiliğinden çıkarmış. Bilmiyorum, Allah vere de denemek zorunda kalmasın in...
Devamı