L. Vlasov D. Trifonov - 107 Kimya öyküsü

Tahtaya kaldırdığımız bu eser, popüler bilim kitaplarından biri. Arkadaş ortamlarında genel kültür kasacak çok malumat var. Mesela alüminyum eskiden altın kadar kıymetliymiş. Doğada saf bulunmaması, ayrıştırma tekniğinin bilinmemesi, onu paha biçilemez yapmış. Diyelim ki Napolyon efendi seni onur konuğu olarak yemeğe çağırdı. Beraberinde de ufak tefek esnaf takımı gelmiş, Versailles’da yemek davetindesin. Senin önüne alüminyum çatal bıçak takımı koymuşlar,esnaf Jean Pier’in elinde altın kaşık var.

Sıçmışım böyle protokolün taa içine. Alüminyumdan onur mu olur ulan! Utanmadan bir de en incesini vermişler. Bildiğin folyo ulan bu! Bıçağı şatobiryana vuruyorum, bıçağın ucu bana dönüyor!

Napolyon’a atar yapmak yersiz. Zira o sıra alüminyum çok baha. İşte sonra teknik gelişiyor, ucuza ayrıştırma yöntemleri bulunuyor ve bugünkü kıymetini alıyor. Kitabın dili de hiç akademik değil. Direk alıntı yapıyorum, kendin karar ver. Hidrojen ile diğer elementler arasında geçiyor.

 

İ”ki çocuğun karşılaşmasını gözünüzde canlandırın :

"Kaç yaşındasın?"

"Çok fazla"

"Bende."

"Benim bisikletim var!"

"Benim de!"

"Senin baban ne iş yapıyor?"

"Kamyon şoförü!"

"Hey! Benimki de!”

"Haydi arkadaş olalım mı?"

"Haydi!"

Flor, hidrojene sorar:

"Ametal misin?"

"Evet!"

"Gaz mısın?"

"Evet, öyle."

"Biz de," der flor, kloru da katarak. Hidrojen, "Benim molekülüm iki atomdan oluşur!" diye söze karışır.

"Bak sen, daha neler!" der flor şaşkınlık içinde. "Tıpkı bizim gibi!"

"Dışardan elektron aldığında eksi değerlik gösterir misin? Biz bu işi yapmaktan çok hoşlanırız!"

"Tabii ben de. Bana hiç benzemeyen alkali metalleri ile hidrid-ler olarak bilinen hidrojen bileşiklerini oluştururum. Ve bu bileşiklerde değerliğim eksi birdir."

"Pekala, o halde bizimle kalabilirsin. Haydi arkadaş olalım!"

Ve böylece hidrojen yedinci gruptaki yerini alır. Ancak bu uzun sürmez. Hidrojenin yeni ilişkisini öğrenen biraz daha iyi bir halojen düş kırıklığı içinde şöyle söyler:

"Bak kardeşim, senin dış kabuğunda fazla elektronun yokmuş gibi görünüyor, öyle değil mi? Gerçeği söylemek gerekirse yalnızca bir tane... Sen birinci grupta toplananlara benziyorsun. Alkali metallerin yanına dönsen daha iyi olmaz mı?"

Hidrojenin içine düştüğü durumun güçlüğünü düşünün: Pek çok oda var olduğu halde tüm haklarını kullanarak hiç birinde kalıcı olamıyor.

Ama niçin? Hidrojenin bu şaşırtıcı iki yüzlülüğünün nedeni nedir?”

 

Bu sorunun cevabını merak edersen kitabı okursun. Bu arada suyun da 18 farklı çeşidi varmış. Hani duyarsın ya, “Bizim memleketin suyu başkaydı.” Doğruymuş hacı. Tüm sular aynı değilmiş.

Tadına bakarak barut analizi, sesine kulak vererek saflığı ölçülen kükürt gibi mevzular da yer alıyor, ilginç bir derleme olmuş.

Notu: 6,0 çekilebilirsinn.