evliya çelebi seyahatnamesi


Tahtaya kaldırdığımız bu eser, on ciltten oluşuyor. İstanbul tanıtımıyla, gezilecek gidilecek yerlerini anlatmayla başlayan Evliya, Hollanda sınırlarından, Rus içlerinden Kafkas ötesine, İran, Hicaz ve Mısır topraklarına dek uzanan bir serüven yaşamış. Acayip sihirbazlık oyunları, efsaneler ve adetler, eserin ilgi çekici yönleri. Sosyoloji tarihi yapanlara tavsiye ederim. Ancak adamın her sözünü de mutlak doğru almamak lazım. Cengiz Han’ın 7. Asırda yaşadığını söylüyor. Bunun dışında yerel dilden birkaç kelime de öğretmeyi ihmal etmez. Buralara gelecek adamın bilmesi gereken kelimelerdir bunlar der ve aynı bizim kafada, muhakkak içinde küfür kelimeleri de bulunur. Biri ana avrad söverse bil diye. Halk arasında anlatılan komik hikayeleri de unutmamış. “Erzurum’dan gelen dervişe sormuşlar, sizin orada kış çokmuş öylemi? Derviş; ne bilemçi ağam, ben on bir ay yirmi dokuz gün kaldım hiç yaz görmedim.”

 Benim en çok ilgimi çekense, İstanbul Eyüp’deki su kuyusuydu. Arkadaş kuyuya ne sorsan cevabını alıyormuşsun. Belki biraz ekoludur ama doğruysa o kuyuyu kuruturlar. Şüpheyle baktığım bir konu da Almanya civarında bir dişçi, kırmızı renkteki bir suyu dişe sürüyormuş ve diş hemen yerinden çıkıyormuş. Artık kanal tedavisi mi yaparsın, diş taşı mı temizlersin, sana kalmış. Sonra mavi renkte bir su sürüyormuş dişe ve hop! Yerine öyle bir çakılıyor ki istersen üstünde ceviz kır. Yok fındık kırıyordu galiba. Ceviz başka yerin mahsülüydü pardon. Bunların haricinde Mısır’daki timsahlara yapılan insanlık suçu ve ölü tabutlarından alınan bal kovanlarını anlatmıyorum. Miğdeniz kaldırmaz.

Notu: 6,4 çekilebilirsinn.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Şeyh Sâdi Şirâzî - bostan ve gülistan

Tahtaya kaldırdığımız bu eser, insana akıl fikir veren cinsten. Yazarı 12. Asrın sonlarında doğmuş, derviş meşrepli bir zatı muhteremdir. Bu türde daha çok Mevlana’nın hikayeleri bilinir ama çağdaşı olan Şirazlı Sadi de azımsanmamalı. Bostan ve Gülistan adlı iki ayrı eserinden öykü derlenmesi yapılmış bu eser, hikmetli kıssalar ve sözlerle doludur. Bir tanesini paylaşıp, çekiliyorum. Puanlama bekleme, zira bu esere not vermek adaba mugayirdir.   VAKTİYLE NİL NEHRİ, bir yıl Mısır’a hiç su taşımadı ve sonunda dayanılmaz bir kıtlık baş gösterdi. Öyle oldu ki, susuzluktan kıvranan insanlar dağlara çıktı. Nil sanki kurumuştu. İnsanlar feryat edip inleyerek yağmur dilediler, ama hiç fayda etmedi. Bunun üzerine içlerinden biri, tasavvuf büyüklerinden Zünnun’un dergâhına koştu:   "Ey yüce sultan! Halk sıkıntı içinde, çok acı çekiyor. Ne olur, şu âcizler için bir dua buyur. Cenab-ı Allah sevdiği kullarının dualarını reddetmez!" dedi.   Bu sözleri duyan Zünnu...
Devamı

richard feynman - Fizik Yasaları Üzerine

Tahtaya kaldırdığımız bu eser, “Ne menem şeymiş şu fizik âlemi.” Diyenler için hazırlanmış. Yazarın konferanslarından derlenmiş. Geniş ve derin mevzular var tabi, ama biz bir ucundan tutsak da yeter. Newton Paşa demiş ki, kuvvetin Güneş yönünde olduğunu ve eğer gezegenlerin periyotlarının Güneş’ten olan uzaklıklarıyla nasıl değiştiği bilinirse, bu kuvvetin uzaklık ile nasıl değiştiği de bulunabilir. Ve kuvvet, uzaklığın karesi ile ters orantılıymış. Buraya kadar Newton pek bir şey söylemiş sayılmaz; çünkü yalnızca Kepler’in ifade ettiği iki şeyi farklı biçimde dile getirmiş oldu. Biz bunları yemeyiz. Birincisi, kuvvetin Güneş yönünde olduğunu söylemekle; İkincisi de, kuvvetin uzaklığın karesi ile ters orantılı olduğunu söylemekle aynı şey. Bizi mi yiyon Newton dayı!   İnsanlar Jüpiter’in uydularının Jüpiter çevresinde nasıl hareket ettiklerini teleskopla zaten görmüşlerdi. Bu hareket tıpkı Güneş sisteminde olduğu gibiydi. Sanki uydular Jüpiter’e doğru çekiliyorlardı...
Devamı

İbni Sina - Şifalı Bitkiler ve Emraz

Tahtaya kaldırdığımız bu eser, hakikatten çok acayip. Tıbbın üstadından, bir çok tıbbi müdahale ve ilaçları hakkında malumat var. Derleme olduğu söyleniyor, ki tıp ile alakalı tüm bilgiyi bir kişinin eseri olması zaten düşünülemez. Genel olarak şifalı bitkiler kitabı da diyebiliriz aslında. İçeriğine gelecek olursak, tüm şifanın kaynağına eriştik gibi bir intiba olmasın, çünki uygulanması zor ilaçlar dolu. Mesela köpek kafatası külü ve domuz yağıyla yapılan melhemvar. Bu yönüyle zamanımıza göre biraz fantastik kalıyor. Tabi makul şeyler de yok değil. Kulağına börtü böcük kaçmış biri geldi diyelim. Ne yapmak lazım? Eğer sağ kulağına kaçmışsa böcek, hastamızın sol kulağına okkalı bir tokat patlattım mı böcek öte yandan fırlar. İlkinde olmazsa tekrarlarım. Tedavide ısrar, hastalıkla mücadelede esastır. Yanlış cevap! Üstadımız diyor ki, kulağa zeytin yağı döküp güneşe karşı durarak beklemek lazım. Böcek kendiliğinden çıkarmış. Bilmiyorum, Allah vere de denemek zorunda kalmasın in...
Devamı